आपल्या भारतात सोनं खूप महत्त्वाचं आहे. हजारो वर्षांपासून लोक सोनं खरेदी करतात. काही लोक सोनं घरात ठेवतात, काही लोक ते लग्न, सण किंवा देवपूजेसाठी वापरतात. सोनं फक्त दागिने बनवण्यासाठी नसतं, तर ते सुरक्षित गुंतवणूकसुद्धा असतं. म्हणजेच गरज पडली तर आपण ते विकून पैसे मिळवू शकतो.
सोन्याचे प्रकार
१. २४ कॅरेट शुद्ध सोने
२४ कॅरेट सोने हे सगळ्यात शुद्ध असतं. यामध्ये जवळजवळ फक्त सोनंच असतं. पण हे खूप नरम असतं, त्यामुळे यापासून दागिने बनवता येत नाहीत. हे सोनं सोन्याची नाणी, पट्ट्या किंवा वीटांमध्ये मिळतं. सध्या महाराष्ट्रात १० ग्रॅम २४ कॅरेट सोन्याची किंमत सुमारे ₹९७,४२० आहे.
२. २२ कॅरेट सोने – दागिन्यांसाठी योग्य
२२ कॅरेट सोन्यात ९१.७% सोनं आणि थोडंसं तांबे, चांदीसारखं दुसरं धातू असतं. यामुळे हे थोडं मजबूत होतं आणि दागिने बनवण्यासाठी योग्य असतं. आपल्याकडचे मंगळसूत्र, हार, कर्णफुले हे दागिने २२ कॅरेट सोन्याचेच असतात. याची किंमत सध्या १० ग्रॅम ₹८९,३०० आहे.
३. १८ कॅरेट सोने – फॅशनेबल दागिन्यांसाठी
१८ कॅरेट सोन्यात ७५% सोनं आणि २५% दुसरं धातू असतं. हे जास्त कठीण असतं, त्यामुळे यापासून वेगवेगळ्या डिझाइनचे दागिने बनवले जातात. तरुण लोकांना हे सोनं जास्त आवडतं. याची किंमत सध्या १० ग्रॅम ₹७३,०७० आहे.
सोन्याच्या किमती का बदलतात?
- जगभरात सोन्याच्या किमती कशा आहेत, यावर भारतातील दर ठरतात.
- अमेरिकन डॉलर आणि रुपया यांचं मूल्य बदललं, तरीही सोन्याचे दर बदलतात.
- सण, लग्नसराई आणि शेतीनंतरचा काळ – यावेळी लोक जास्त सोनं खरेदी करतात, त्यामुळे किंमत वाढते.
- मोठ्या शहरांमध्ये स्पर्धा असल्यामुळे किंमत कमी असते, तर खेड्यांमध्ये किंमत थोडी जास्त असते.
दागिने घेताना काय लक्षात ठेवायचं?
- नेहमी विश्वासू दुकानातूनच सोनं खरेदी करावं.
- हॉलमार्क असलेलं सोनं घ्यावं – म्हणजे ते शुद्ध आहे याची खात्री.
- किंमत आणि कारागिरीचे (कामाचे) शुल्क वेगवेगळ्या दुकानांतून तपासावं.
गुंतवणुकीसाठी सोनं चांगलं का?
सोनं खरेदी केल्यावर ते वेळ पडल्यास विकता येतं आणि पैसे मिळवता येतात. हे एक चांगलं गुंतवणुकीचं साधन आहे. पण सोनं घेताना फक्त किंमत न पाहता, त्याची शुद्धता आणि दुकानाचा विश्वासार्हपणा पाहणं खूप गरजेचं आहे.
सोनं विकत घेणं म्हणजे फक्त पैसे खर्च करणं नाही, तर हे आपल्या संस्कृतीचा एक भाग आहे. माहिती घेऊन, विचार करून आणि योग्य दुकानातून खरेदी केल्यास सोनं आपल्याला भविष्यात उपयोगी पडू शकतं.