भारतामध्ये अजूनही अनेक कुटुंबांकडे पक्के घर नाही. त्यामुळे त्यांना राहायला खूप त्रास होतो. ही समस्या सोडवण्यासाठी केंद्र सरकारने प्रधानमंत्री आवास योजना सुरू केली आहे. याला आपण घरकुल योजना देखील म्हणतो. या योजनेमुळे देशभरातील गरीब कुटुंबांना स्वतःचे घर मिळण्याचा चांगला संधी मिळत आहे.
प्रधानमंत्री आवास योजना – ग्रामीण भागासाठी (PMAY-G) ही योजना १ एप्रिल २०१६ पासून सुरू आहे. याचा मुख्य उद्देश म्हणजे गरीब आणि गरजू लोकांना घर बांधण्यासाठी सरकारकडून थेट आर्थिक मदत देणे. या योजनेत आता ग्रामीण भागातील लोकांना १.२० लाख रुपये पर्यंत मदत मिळते.
या योजनेत बनवलेले घर सुमारे २२५ चौरस फूट असे असते. घरात स्वयंपाकघर, स्वच्छतागृह आणि राहण्याची सोय असते. घर बांधण्यासाठी चांगल्या दर्जाचा साहित्य वापरला जातो, ज्यामुळे घर मजबूत आणि टिकाऊ होते. तसेच पर्यावरणाचा विचार करून घर बांधले जाते.
योजनेचा लाभ कशांना मिळतो?
ही योजना मुख्यतः गरीब लोकांसाठी आहे. विशेष म्हणजे अनुसूचित जाती, अनुसूचित जमाती, मागासवर्गीय लोक, विधवा महिला, दिव्यांग व्यक्ती आणि अल्पसंख्याक लोकांना प्राधान्य दिले जाते. ही योजना सर्वांसाठी न्यायाधारित आहे.
आर्थिक मदत कशी मिळते?
सरकार १.२० लाख रुपये पर्यंत थेट लाभार्थ्यांच्या बँक खात्यात पैसे पाठवते. त्यामुळे पैसे मिळवताना कोणतीही गैरव्यवस्था होत नाही आणि काम पारदर्शक होते.
अर्ज कसा करावा?
घरकुल योजनेचा लाभ घेण्यासाठी अर्ज ऑनलाइन किंवा जवळच्या सरकारी कार्यालयातून करता येतो. अर्जासाठी आधार कार्ड, ओळखपत्र, उत्पन्नाचा पुरावा, कुटुंबाचा तपशील, फोटो आणि जमीन कागदपत्रे आवश्यक असतात.
यादीत आपले नाव कसे पाहाल?
ग्रामीण भागासाठी:
- https://pmayg.nic.in/netiay/home.aspx या वेबसाइटला भेट द्या.
- “Stakeholders” → “IAY/PMAYG Beneficiary” क्लिक करा.
- आपला नोंदणी नंबर असला तर टाका, नसेल तर “Advanced Search” वापरा.
- आपले राज्य, जिल्हा, तालुका आणि ग्रामपंचायत निवडा आणि शोधा.
शहरी भागासाठी:
- https://pmaymis.gov.in/ या वेबसाइटला भेट द्या.
- “Search Beneficiary” क्लिक करा आणि आधार नंबर टाका.
नाव यादीत नसेल तर काय करावे?
- जवळच्या ग्रामपंचायत किंवा नगरपरिषद कार्यालयात जाऊन माहिती घ्या.
- अर्ज फॉर्म आणि नोंदणी क्रमांक तपासा.
- आवश्यक कागदपत्रे पुन्हा बघा.
- जिल्हा ग्रामीण विकास कार्यालयाशी संपर्क करा.
या योजनेमुळे गरीब लोकांना घर मिळाले आहे. त्यामुळे त्यांचे जीवन चांगले झाले आहे. मुलांना शिक्षणासाठी योग्य वातावरण मिळाले आहे. आरोग्य सुधारले आहे आणि कुटुंबाचा सन्मान वाढला आहे.
महाराष्ट्रात खालील वेबसाइट्सवरही माहिती मिळू शकते:
- https://mahaabhilekh.maharashtra.gov.in/
- https://rdd.maharashtra.gov.in/
यादीत नाव असणे म्हणजे घर मिळालेच असे नाही. पुढे मंजुरी, काम सुरू होणे आणि पैसे मिळणे याची माहिती वेळोवेळी तपासा.
प्रधानमंत्री आवास योजना केवळ घर देण्याची योजना नाही, तर ती गरीबांच्या जीवनात मोठा बदल घडवणारी योजना आहे. घर मिळाल्यामुळे लोकांचा आत्मसन्मान वाढतो आणि त्यांच्या भविष्यासाठी नवी आशा निर्माण होते.