भारतीय संस्कृतीत सोनं खूप महत्त्वाचं आहे. हजारो वर्षांपासून लोक सोन्याला फक्त एक मौल्यवान धातू म्हणून नाही तर समृद्धी, सुरक्षितता आणि सन्मान म्हणून मानतात. आजही, आपल्या आयुष्यात सोनं आर्थिक सुरक्षिततेचा एक भाग आहे.
सोन्याचा वापर
भारतात सोन्याचा वापर खूप ठिकाणी होतो. लोक लग्न, सण, आणि धार्मिक कार्यक्रमांमध्ये सोनं खरेदी करतात. तसेच, अनेक कुटुंबे सोनं आर्थिक संकटाच्या वेळी वापरतात. जेव्हा पैसे गरजेचे असतात, तेव्हा ते सोनं विकून पैसे मिळवू शकतात. त्यामुळे सोनं एक विश्वासार्ह गुंतवणूक आहे.
सोन्याचे वेगवेगळे प्रकार
- २४ कॅरेट सोनं: हे सोनं खूप शुद्ध असतं, म्हणजे त्यात जवळपास ९९.९ टक्के सोने असतं. हे खूप मऊ असतं, म्हणून दागिन्यांसाठी फारसा वापर होत नाही. गुंतवणुकीसाठी हे सोनं चांगलं मानलं जातं.
- २२ कॅरेट सोनं: या सोन्यामध्ये सुमारे ९१.७ टक्के सोने असतं, बाकी धातू मिसळलेले असतात. त्यामुळे ते कठीण आणि टिकाऊ होतं. दागिने जसे मंगळसूत्र, हार, कंकण यासाठी हे सोनं वापरतात.
- १८ कॅरेट सोनं: यात सुमारे ७५ टक्के सोने आणि २५ टक्के इतर धातू असतात. हे दागिने अधिक कठीण आणि आकर्षक दिसतात, त्यामुळे फॅशन प्रेमींमध्ये लोकप्रिय आहे.
सोन्याच्या किंमती
सोन्याच्या किमती जगभराच्या बाजारावर अवलंबून असतात. लंडन आणि न्यूयॉर्कमधील बाजारात सोन्याच्या किमती बदलतात, त्याचा थेट परिणाम आपल्या देशात होतो. जेव्हा जागतिक राजकारण किंवा आर्थिक स्थिती खराब होते, तेव्हा सोन्याची मागणी वाढते आणि किंमत वाढते.
भारतीय रुपयाची स्थिती देखील सोन्याच्या किमतींवर प्रभाव टाकते. रुपया कमजोर असेल तर सोने महागडे होते. सरकारच्या नियमांमुळेही किंमतीत फरक पडू शकतो.
सोनं विकत घेताना काय लक्षात घ्यावे?
- नेहमी विश्वासार्ह आणि चांगल्या दुकानातूनच सोनं खरेदी करा.
- सोन्याच्या वस्तूंवर हॉलमार्क असणे गरजेचे आहे. हॉलमार्क म्हणजे सोन्याची शुद्धता दाखवणारा निशाण.
- वेगवेगळ्या दुकानांत जाऊन किंमती आणि कारागिरी शुल्क तपासा.
सोन्याची गुंतवणूक का करावी?
सोनं महागाईपासून आपली बचत वाचवते. जेव्हा बाजारात आर्थिक अडचणी असतात, तेव्हा सोन्याची किंमत सामान्यतः वाढते किंवा स्थिर राहते. त्यामुळे सोनं ही एक चांगली आणि सुरक्षित गुंतवणूक आहे. पण खरेदी करताना सोन्याची शुद्धता, विक्रेत्याचा विश्वास आणि स्वतःच्या गरजेचा विचार करा.
सोनं खरेदी करणं फक्त पैसे गुंतवण्याची गोष्ट नाही, तर आपल्या संस्कृतीचा एक महत्त्वाचा भाग आहे. योग्य माहिती आणि सावधगिरीने सोनं खरेदी केली तर ती फायदेशीर ठरते.