शेतीसोबत अजून एक व्यवसाय करून पैसा कमवता यावा आणि गावातल्या गरजू लोकांना पैसे मिळवण्याची संधी मिळावी म्हणून महाराष्ट्र सरकारने शेळी आणि मेंढी वाटप योजना सुरू केली आहे. ही योजना खास करून शेतकरी, थोडी जमीन असलेले लोक, महिला बचतगट आणि नोकरी नसलेले तरुण-तरुणी यांच्यासाठी आहे.
शेळी-मेंढी पालन हा एक पारंपरिक आणि फायद्याचा व्यवसाय आहे. यासाठी फारसे पैसे लागत नाहीत, पण त्यातून चांगले उत्पन्न मिळते. या व्यवसायामुळे रोज काही ना काही उत्पन्न मिळत राहते.
या योजनेमध्ये सरकारकडून लोकांना एक बोकड आणि दहा शेळ्या किंवा एक मेंढा आणि दहा मेंढ्या दिल्या जातात. सरकार त्यांचं आरोग्य तपासून लस देतं, योग्य काळजी कशी घ्यावी याचं प्रशिक्षण देतं, आणि जनावरांना कसं वाढवायचं याचं मार्गदर्शनही करतं.
वेगवेगळ्या जिल्ह्यांमध्ये या योजनेसाठी जनावरांचे प्रदर्शन, शिबिरे घेतली जातात. काही ठिकाणी ही जनावरे फुकट दिली जातात (अनुदान), तर काही ठिकाणी थोडे पैसे लोकांनाही भरावे लागतात.
या योजनेचा लाभ घ्यायचा असेल, तर अर्ज करणाऱ्याचे वय १८ ते ६० वर्षांच्या दरम्यान असावे. तो महाराष्ट्राचा रहिवासी असावा. त्याच्याकडे थोडी जमीन, जनावरांसाठी जागा किंवा आधीचा अनुभव असावा.
महिला बचतगट देखील एकत्र अर्ज करू शकतात. अर्ज करताना आधार कार्ड, उत्पन्नाचा पुरावा, ७/१२ उतारा (शेती असल्यास), रहिवासी प्रमाणपत्र, पासपोर्ट फोटो आणि काही वेळा जातीचा पुरावाही लागतो.
या योजनेसाठी अर्ज ऑनलाइन आणि ऑफलाइन अशा दोन्ही पद्धतीने करता येतो. ऑनलाइन अर्ज mahadbt.maharashtra.gov.in या वेबसाइटवर करता येतो. तर गावात ग्रामपंचायत, पंचायत समिती, जिल्हा परिषद किंवा पशुसंवर्धन विभागाकडे जाऊनही अर्ज करता येतो. सरकार पात्र लोकांची यादी बनवतं आणि मग त्यांना जनावरे वाटप करतं.
ही योजना गावातल्या लोकांना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्याची संधी देते. यामुळे त्यांना पैसे कमवायला मदत होते आणि घर चालवण्यासाठी त्यांना दुसऱ्यावर अवलंबून राहावं लागत नाही. त्यामुळे गरजू लोकांनी ही संधी नक्की घ्यावी.