भारतामधील अनेक गरिब कुटुंबांसाठी राशन कार्ड खूप महत्त्वाचे असते. हे एक सरकारी कागदपत्र आहे. याच्या मदतीने लोकांना मोफत किंवा कमी पैशात धान्य म्हणजेच तांदूळ, गहू वगैरे मिळते.
कोणकोणत्या योजना चालतात?
सरकार राशन कार्डधारकांसाठी अनेक योजना चालवते. त्यात प्रमुख योजना आहेत:
- राष्ट्रीय अन्न सुरक्षा योजना (NFSA)
– देशातील सुमारे 80 कोटी लोकांना दरमहा 5 किलो धान्य मोफत दिले जाते. - अंत्योदय अन्न योजना (AAY)
– अतिशय गरीब कुटुंबांना दरमहा 35 किलो धान्य दिले जाते. - प्रधानमंत्री गरीब कल्याण अन्न योजना (PM-GKAY)
– कोविड काळात सुरू झालेली ही योजना 2029 पर्यंत वाढवली आहे. यामध्ये प्रत्येक व्यक्तीला अजून 5 किलो धान्य मोफत मिळते.
राशन किती मिळते?
- साधारण कुटुंबांतील प्रत्येकाला – दरमहा 5 किलो धान्य
- अंत्योदय लाभार्थींना – संपूर्ण कुटुंबाला दरमहा 35 किलो धान्य
- PM-GKAYमध्ये – प्रत्येकाला अजून 5 किलो धान्य मोफत
राशन कार्डसाठी काय लागते?
- घरातल्या सगळ्यांचे आधार कार्ड लिंक असावे
- ई-केवायसी म्हणजेच बोटाचा ठसा किंवा चेहरा ओळखून ओळख पक्की करावी लागते
- निवास प्रमाणपत्र, ओळखीचा पुरावा, फोटो, मोबाईल नंबर लागतो
ई-केवायसी कशी करायची?
ऑफलाइन पद्धत:
जवळच्या सरकारी राशन दुकानात जाऊन आधार कार्ड दाखवावे आणि बायोमेट्रिक करून घ्यावे.
ऑनलाइन पद्धत:
सरकारी वेबसाइटवर जाऊन OTP टाकून चेहरा ओळखणारे अ‍ॅप वापरून प्रक्रिया पूर्ण करावी.
“वन नेशन वन राशन कार्ड” म्हणजे काय?
या योजनेमुळे आपल्याला भारतात कुठेही राशन घेता येते. याचा फायदा विशेषतः इतर राज्यात काम करणाऱ्या लोकांना होतो.
राशन कार्ड कसे मिळवायचे?
ऑनलाइन पद्धत:
- PDS वेबसाइटवर जा
- “नवीन राशन कार्डसाठी अर्ज” हा पर्याय निवडा
- माहिती व कागदपत्रे अपलोड करा
- ₹100 पर्यंतचे शुल्क भरून अर्ज करा
ऑफलाइन पद्धत:
- CSC सेंटर किंवा तहसील कार्यालयात जा
- फॉर्म भरून कागदपत्रे द्या
- पावती घ्या
राशन वाटपात सुधारणा
- सगळे कार्ड आता डिजिटल झाले आहेत
- QR कोड व बायोमेट्रिकने खरे कार्ड ओळखले जाते
- धान्य कुठे गेले हे ऑनलाइन पाहता येते
विशेष योजना
- अंत्योदय योजना:
– दरमहा 35 किलो धान्य
– अपंग, वृद्ध, विधवा यांना प्राधान्य - प्राथमिकता योजना:
– प्रत्येक व्यक्तीसाठी 5 किलो धान्य
– गहू ₹2, तांदूळ ₹3 प्रति किलो
- मोफत किंवा स्वस्त धान्य मिळते
- सरकारी योजनांमध्ये लाभ मिळतो
- ओळखीचा पुरावा म्हणून उपयोग होतो
- गॅस सिलिंडरच्या सबसिडीसाठी लागतो
- नाव नसल्यास: राशन दुकानदार किंवा तहसीलमध्ये तक्रार करा
- ई-केवायसी होत नसेल: आधार तपासा, नेटवर्क बघा किंवा CSC सेंटरला जा
- हेल्पलाइन नंबर: 1967 किंवा 14445
- आधार लिंक व ई-केवायसी पूर्ण असणे खूप गरजेचे आहे
- PM-GKAY योजना 2029 पर्यंत चालणार आहे
- देशभर कुठेही राशन घेता येते
- पात्र असल्यास योजना आणि धान्याचा लाभ घ्यावा