महाराष्ट्रात खूप शेतकरी गावात राहतात. ते आपल्या शेतात भात, ज्वारी, भाजीपाला अशी पिकं लावतात. पण जंगलातून येणारे प्राणी, जसे की डुक्कर, माकड, हत्ती, बिबट्या आणि वाघ, शेतात येऊन पिकांची नासधूस करतात. यामुळे शेतकऱ्यांचे खूप नुकसान होते. काही वेळा तर सगळं पीक एका रात्रीत नष्ट होतं आणि शेतकरी अडचणीत येतो.
ही अडचण लक्षात घेऊन सरकारने शेतकऱ्यांसाठी एक योजना सुरु केली आहे. या योजनेचे नाव आहे तार कुंपण अनुदान योजना.
या योजनेचा मुख्य हेतू काय आहे?
या योजनेत शेतकऱ्यांना त्यांच्या शेताभोवती लोखंडी काटेरी तार लावण्यासाठी सरकारकडून पैसे दिले जातात. यामुळे प्राणी शेतात शिरू शकत नाहीत आणि पिकं सुरक्षित राहतात.
किती पैसे मिळतात?
या योजनेत सरकार शेतकऱ्याला ९०% पैसे देते. म्हणजे जर एकूण कामासाठी १०० रुपये लागले, तर शेतकऱ्याला फक्त १० रुपये द्यावे लागतात. उरलेले ९० रुपये सरकार देते.
शेतकऱ्याला सरकारकडून २ क्विंटल लोखंडी तार आणि ३० मजबूत खांब मिळतात. या वस्तू वापरून शेतकरी आपल्या शेताभोवती चांगलं कुंपण बांधू शकतो.
या योजनेसाठी पात्र कोण?
- ज्याचं शेत जंगलाच्या मध्ये किंवा खूप आत डोंगरावर आहे.
- ज्याचं शेत जंगलातून येणाऱ्या प्राण्यांमुळे नेहमी खराब होतं.
- ज्याचं शेत दुसऱ्याच्या ताब्यात किंवा वादग्रस्त नाही.
- शेतकरी ज्या शेतासाठी कुंपण मागतो, तिथं पुढची १० वर्षे शेती करणार आहे, असं लिहून द्यावं लागतं.
अर्ज कसा करायचा?
- शेतकऱ्याने प्रथम प्राण्यांमुळे झालेलं नुकसान दाखवावं लागतं.
- यासाठी गावच्या ग्रामसमिती किंवा वनविभागाकडून प्रमाणपत्र घ्यावं लागतं.
- हे कागदपत्रे आणि अर्ज पंचायत कार्यालयात द्यावा लागतो.
या योजनेचे फायदे काय झाले?
- हजारो शेतकऱ्यांना या योजनेचा फायदा झाला आहे.
- प्राण्यांमुळे होणारे नुकसान खूप कमी झाले आहे.
- शेतकऱ्यांचं उत्पन्न वाढलं आहे.
- रात्री शेतावर लक्ष ठेवायची गरज कमी झाली आहे.
- आदिवासी भागातल्या शेतकऱ्यांना मोठा फायदा झाला आहे.
काही अडचणी अजून आहेत का?
हो. काही शेतकऱ्यांना योजना वेळेवर कळत नाही. अर्ज प्रक्रिया थोडी कठीण वाटते. सरकारने अजून चांगल्या पद्धतीने ही योजना गावोगावी पोहोचवावी लागेल.
तसेच, फक्त कुंपण नाही, तर सोलार लाईट, कीटकांपासून बचावासाठी जैविक औषधं, आणि शेतकऱ्यांना मार्गदर्शन देणं याकडेही लक्ष द्यावं लागेल.
तार कुंपण अनुदान योजना ही शेतकऱ्यांसाठी खूप उपयोगी आहे. यातून शेत सुरक्षित राहतं, नुकसान होत नाही आणि उत्पन्न वाढतं. त्यामुळे प्रत्येक गरजू शेतकऱ्याने ही योजना नक्की वापरावी. सरकारनेही वेळेवर मदत देऊन शेतकऱ्यांचे आयुष्य सोपे करावे.